Etimoloji Nedir ? Kelimelerin dini kavramlar ve benzetmeler üzerinden başlayan öyküsü ve çalışma prensipleri

Etimoloji – 1. Bölüm

YouTube player

Bu haber içerisinde İlyas Özkan tarafından derlenen ve Etimoloji ile dinlerin kökenleri arasında kurulan bağları anlatan sunumlu video serilerini bulacaksınız. Dinlerin köken ve evrimini araştıran herkesin titizlikle takip etmesini önerdiğimiz bu video serileri ve İlyas Özkan tarafından kanalında daha önce paylaşılan etimoloji hakkındaki videolarda yeryüzündeki ana dil ailelerinin nasıl aynı köklerden güç aldığını, farklı dillerin hangi harf değişimleri ile ortaya çıktığını, bir kelimenin izinin nasıl sürülmesi gerektiğini, dil dediğimiz olgunun ve temel kelimelerimizin aslında dini saiklerle belirlendiğini, Tanrı fikri ve bu kapsamda oluşturulan terimlerin din ile ilgisiz gibi görünen pek çok kelimenin de kökenini oluşturduğunu görecek ve hayretler içerisinde kalacaksınız.

Video serileri yayınlandıkça buraya ilaveler yapılacaktır. Aşağıdaki sayfa numaralarından bölümleri takip edebilirsiniz.

Etimoloji Hakkında Vikipedia’da verilen açıklama metni:

Etimoloji Ne Demektir ?

Etimoloji veya kökenbilim, kelimelerin köklerini, hangi dile ait olduklarını, ne zaman ortaya çıktıklarını, ilk olarak hangi kaynakta kayıt altına alındıklarını, ses ve anlam bakımından geçirdikleri dönüşümleri inceleyen dil bilimi dalıdır.

Bir dildeki sözcüklerin kökenlerini (menşeini) ve bunun bir gereği olarak o dilin diğer dillerle ilişkilerini ve zorunlu olarak gerektiği kadar kültürel ilişkilerini araştırır. Bir kelimenin ya da dildeki benzer bir kullanımın gelişme sürecinin ilk ortaya çıkışından itibaren izlenmesi, hangi dillerde ne şekilde yayıldığının tespit edilerek parça ya da bileşenlerinin analiz edilmesi bilimidir.

Ayrıca, etimologlar artık doğrudan bilgi edinilemeyecek ölü diller hakkında, kalıntı ve bulguları takip ederek çeşitli sonuçlar çıkartırlar. İlgili dillerdeki kelimeleri karşılaştırarak ortak ana dil hakkında daha fazla bilgi elde edilebilir. Bir sözcüğün en eski, kaynak şekline ‘”Etymon” (τὸ ἔτυμον) (Türkçe söyleyiş ile Etimon) denmektedir.

Etimoloji kavramı Türkçede bir bilim dalını (“Kökenbilim”) tanımlamanın yanında bir sözcüğün kökenine dair bilgi manasına da gelir ki, bu bağlamda aynı zamanda “Sözkökü” demektir.

Etimolojideki temel düşünceler

Her dilin ses sistemi (fonoloji) zaman içinde değişime uğrar. Buna paralel olarak sözcüklerin telaffuzu ve bazen yazımı değişir.

Yazım daima telaffuzdan daha muhafazakârdır; yani telaffuz yazımdan daha hızlı değişir.

Ses değişimleri genel ve istisnasızdır, yani aynı anda bir dildeki tüm sözcükleri aynı şekilde etkiler. Ses değişimi, sesin sözcüğün başında, ortasında veya sonunda, vurgulu veya vurgusuz hecede bulunmasına ve bitişik seslerin niteliğine bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Ses değişimi genellikle bir kuşak, yani ortalama otuz yıl içinde gerçekleşir.

Bir dilden diğer dile aktarılan sözcükler, ses değişimine uğrayarak alıcı dilin fonetik sistemine uyarlanırlar. Ses değişim kuralları genel ve istisnasızdır, ancak dilden dile değişir ve zaman içinde değişikliğe uğrar. Belli bir tarihî dönemde belli bir dilden diğerine aktarılan tüm kelimeler aynı ses değişim kurallarına uyar.

Fonetik bozunumlar (asimilasyon, disimilasyon, metatez, jeminasyon vd.), insan hançeresinin yapısından kaynaklanır ve belli ses çiftlerini içeren sözcükleri etkiler. Bozunum biçimleri evrenseldir; yani tüm dillerde benzer biçimlerde ve oranlarda ortaya çıkar.

Genel ve kanıtlanmış ses değişim kurallarına göre açıklanamayan biçim değişimleri etimolojik açıdan geçersizdir ya da en azından şüphe ile karşılanmalıdır.

İki dil arasındaki temas belirli bir kültürel ortamda gerçekleşir. Belli bir tarihî dönemde, bir dil diğerinden belli sosyal ve kültürel niteliklere sahip kelimeleri alır.

Alıntı genel kural olarak yüksek saygınlığa sahip dilden düşük prestijli dile doğru gerçekleşir. Düşük saygınlığa sahip olan dilden yüksek saygınlığa sahip olan dile ancak argo ve avam sözcükler veya ender olarak, düşük saygınlığa sahip dili konuşan topluma ait töre, nesne ve özellikleri ifade eden sözcükler alınır. (Kaynak: Vikipedi)

İlyas Özkan Youtube Kanalı


Bir sonraki videoya geçmek için videonun oynatma çubuğunu en sona kaydırın veya videonun altındaki ▶ simgesine tıklayın

“Etimoloji Nedir ?” Video galerisi devam ediyor…