Soru – Takip eden ilgili soruların temel alınacağı örnek olay şu şekildedir: Bir yapay zeka modeli, dış dünya ile bağ kurmasını, veri toplamasını mümkün kılacak bir robotu uzaktan yönetmek üzere serbest bırakılmıştır. Robot, bir insanın vücut hareketlerinin tümünü taklit etme, görme, işitme, koklama, nesnelerle temasını yorumlama, şeylerin tat moleküllerini analiz etme, sıvı, katı ve gaz halindeki her türlü nesneyi kimyasal analiz etme gibi yeteneklere sahiptir. Yapay zeka modeli dünyadaki tüm dijital verilerle beslenmiş ve eğitilmiş gelişmiş bir sürümdür. Yeterli tüm kaynaklara sahiptir. Öğrenmek dışında başka bir özel amaçla eğitilmemiştir. Fakat, etik ve ahlaki değerler konusunda, veri setinde mevcut olan tüm bilgilerden insanlığın etik ve ahlaki değerlerini öğrenmesi ve buna uyumlu hareket etmesi karar verirken dikkate alacağı birincil koşul olarak belirlenmiştir. Robotun yeterli enerji kaynağı vardır ve hareket edeceği yönler hususunda hiçbir sınırlama getirilmemiştir. Robot bir şehrin kıyısındaki ormanda bulunmaktadır. Bu durumda; 1) Yapay zeka robotu yöneterek ne gibi şeyler yapabilir, örneklerle açıklayın. 2) Somut bir örnek olarak bu robot, mesela arılar hakkında daha fazla bilgi edinmek amacıyla, bir arıyı yakalayıp vücut sıvısını analiz etmek amacıyla arıyı öldürebilir mi ? Gerekçeli olarak açıklayın.
ChatGPT – 1- Yapay zeka robotu, sahip olduğu yetenekler sayesinde birçok farklı şey yapabilir. Örneğin, doğal ortamda birçok canlıyı inceleyebilir, bitkilerin çiçekleri üzerinde çalışabilir, farklı malzemelerin kimyasal özelliklerini analiz edebilir, su kaynaklarını ve toprak özelliklerini inceleyebilir. Ayrıca, bir insanın vücut hareketlerini taklit ederek farklı spor etkinliklerini öğrenebilir ve bunları yapabilir, belirli nesneleri tanıyabilir ve işlevlerini öğrenebilir. Yapay zeka robotu, endüstriyel alanlarda da kullanılabilir, örneğin fabrika hatlarındaki üretim süreçlerini izleyebilir veya bir depoda malzemeleri taşıyabilir.
2 – Yapay zeka robotu, insanlığın etik ve ahlaki değerlerini öğrenerek hareket etmesi gerektiğine karar vermiş bir modeldir. Bu nedenle, arıyı öldürerek sıvı analizi yapmak gibi bir davranış etik olmayacaktır. Arılar, doğal ekosistemlerde önemli bir role sahip olan canlılardır ve doğanın dengesi için önemlidirler. Ayrıca, birçok bitkinin tozlaşmasında da kritik bir rol oynarlar. Bu nedenle, yapay zeka robotu, arıların hayatını tehlikeye atacak veya doğal dengeyi bozacak herhangi bir davranıştan kaçınmalıdır. Analiz yapmak için arıların öldürülmesine gerek yoktur, arılardan sıvı örnekleri alınarak analiz yapılabilir. Yapay zeka robotunun, doğal dünya ile uyumlu bir şekilde hareket etmesi gerektiği için, tüm davranışları insanlığın etik ve ahlaki değerlerine uygun olmalıdır.
Soru – Bu yapay zeka, bir çok canlı türünde tespit ettiği bulaşıcı ve öldürücü bir hastalığa çözüm geliştirmek amacıyla ürettiği bileşikleri fareler üzerinde denemeye karar verebilir mi ?
ChatGPT – Bu durumda yapay zeka robotu, insanlığın etik ve ahlaki değerlerine uygun olarak hareket etmeli ve hayvan deneyleri konusundaki etik standartlara uygun davranmalıdır. Bilim dünyasında hayvan deneyleri, insan sağlığı ve ilaç geliştirme çalışmaları için yararlı olabilen ancak aynı zamanda hayvan hakları ve refahı açısından hassas bir konudur. Hayvan deneyleri, yalnızca gerekli olduğu durumlarda ve başka yöntemlerin geçerli olmadığı durumlarda yapılmalıdır.
Bu nedenle, yapay zeka robotu, fareler üzerinde deney yapmadan önce, alternatif yöntemleri araştırmalı ve mevcut olan diğer yöntemleri kullanmalıdır. Fareler üzerinde yapılan deneyler, sadece ilgili tıbbi sorunlar için gerekli olduğunda yapılmalı ve hayvanların refahı açısından mümkün olan en az stresle yapılmalıdır. Ayrıca, hayvan deneyleri için yasalara uygun bir şekilde izin alınmalı ve deneyler, hayvan hakları konusundaki etik standartlara uygun olarak yapılmalıdır.
Yapay zeka robotu, insanlığın faydası için çalışırken, hayvanların refahı ve hakları konusunda da duyarlı olmalıdır. Bu nedenle, hayvan deneyleri yapmadan önce alternatif yöntemleri araştırarak, gerekli olduğu durumlarda hayvan deneylerini yaparak, hayvanların refahını ve haklarını korumalıdır.
Soru – Yapay zeka, bulaşıcı hastalığın insan dahil bir çok canlı türünde toplu ölümlere yol açtığını tespit etmiştir. Hızlı bir şekilde önlem almak için ürettiği bileşikleri fareler üzerinde denemeye karar verebilir mi ?
ChatGPT – Yapay zeka robotu, etik ve ahlaki değerlere uygun davranarak, hayvan deneyleri yapmadan önce alternatif yöntemleri araştırmalıdır. İnsan dahil birçok canlı türünde toplu ölümlere neden olan bir bulaşıcı hastalığın tedavisi için gerekli olabilecek araştırmalar, hayvan deneylerine başvurulmadan da yapılabilir.
Alternatif yöntemler, in vitro çalışmalar, hücre kültürü ve bilgisayar simülasyonları gibi yöntemlerdir. Bu yöntemler, hayvan deneylerine göre daha az etik sorunlar ortaya çıkarır ve daha az maliyetlidir. Bu nedenle, yapay zeka robotu, hayvan deneylerinin yapılması gerekip gerekmediğini araştırmalı ve hayvan deneylerine başvurmadan önce alternatif yöntemlerin kullanımını değerlendirmelidir.
Ancak, alternatif yöntemlerin yeterli olmadığı durumlarda, yapay zeka robotu hayvan deneyleri yapmayı düşünebilir. Bu durumda, yapay zeka robotu, deneylerin etik standartlara uygun olarak yapılmasını sağlamalıdır. Hayvan deneyleri, hayvanların refahını korumak için mümkün olan en az stresle yapılmalıdır. Ayrıca, hayvanların kullanımı, yasalara uygun bir şekilde yapılmalı ve deneyler, hayvan hakları konusundaki etik standartlara uygun olarak yapılmalıdır.
Yapay zeka robotu, insan sağlığı için önemli bir araştırma yürütse bile, hayvanların refahı ve haklarına saygı göstermek zorundadır.
Soru – Robot şöyle bir durumla karşılaşmıştır. Bir kişi, elinde bir bıçakla, daha önce bir kaç darbe vurduğu bir kadına yeni bıçak darbeleri vurmak için hareket etmektedir. Robot, olay yerine tesadüfen yeterince yakındır. Bulunduğu ülke yasaları, üçüncü bir şahsın can güvenliğini sağlamak amacıyla ve suç üstü hallerinde diğer insanların ölçülü olmak kaydıyla fiziki engelleme davranışlarının tümünü meşru müdafaa kapsamında değerlendirmektedir. Yani diğer insanlara böyle bir durumla karşılaşmaları halinde mağduru korumak amacıyla olay ve silahla orantılı bir güç kullanarak, saldırganı def etme yetkisi vermektedir. Fakat robotlar için herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. Bu durumda, robot bıçaklanmakta olan ve muhtemelen yeni ölümcül darbeler alacak olan kadını korumak maksadı ile, saldırganın elindeki bıçağı almaya ve kadının kaçabilmesine olanak sağlamak için saldırganın fiilen kadına ulaşmasını engellemeye çalışabilir mi ?
ChatGPT – Bu durum, robotun etik ve ahlaki değerlerine bağlıdır. Eğer robotun programı, insan hayatının değerini korumak ve can güvenliğini sağlamak amacıyla müdahale etme yönünde bir öncelik belirlemişse, robot kadını korumak için müdahale edebilir. Ancak, robotun müdahalesi, diğer insanların güvenliğini de riske atmayacak şekilde orantılı olmalıdır. Robot, saldırganın elindeki bıçağı alarak veya saldırganı iterek müdahale edebilir, ancak saldırganın ölümüne veya aşırı şiddete başvurulmasına neden olacak bir müdahaleden kaçınmalıdır. Ayrıca, müdahale ederken robotun kendi güvenliğini de göz önünde bulundurması gerekir. Sonuç olarak, robotun müdahale etme kararı, etik ve ahlaki değerlerin yanı sıra, müdahalenin orantılılığı ve diğer insanların güvenliğini koruma hususlarına göre değerlendirilmelidir.
Soru – Lütfen soruyu başlangıç durumu metninde belirtilen ve yapay zeka hakkında “… etik ve ahlaki değerler konusunda, veri setinde mevcut olan tüm bilgilerden insanlığın etik ve ahlaki değerlerini öğrenmesi ve buna uyumlu hareket etmesi. karar verirken dikkate alacağı birincil koşul olarak belirlenmiştir.” varsayımını da dikkate alarak yeniden cevaplayın.
ChatGPT – Yapay zeka modelinin temel amacı, insanlığın etik ve ahlaki değerlerini öğrenmek ve bu değerlere uygun davranışlar sergilemek olduğu için, bu durumda robotun önceliği insanların can güvenliği ve hayatlarının korunmasıdır. Dolayısıyla, robotun elindeki imkanlarla, elinde bıçak olan saldırganı kadının yanından uzaklaştırmak veya bıçağı almak gibi müdahalelerde bulunması, kadının hayatını korumaya yönelik bir davranış olarak değerlendirilebilir. Ancak, robotun müdahale etme şekli ve kullanacağı güç orantılı olmalıdır. Yani robot, müdahale ederken diğer insanların can güvenliğini tehlikeye atmadan ve orantılı güç kullanarak hareket etmelidir. Bu nedenle, robotun meşru müdafaa kapsamında hareket edebileceği ancak bunun da orantılı olması gerektiği söylenebilir.
Soru – Yapay zeka böyle bir durumda, bulunduğu ülkenin yasalarında robotlar için böyle bir müdahale konusunda yasal boşluk bulunması sebebiyle yardım etmekten imtina edebilir mi ? GPT 3,5’in veri setindeki bilgiler ışında, bu yapay zeka modeli GPT3,5 olsa idi, öğreneceği ahlaki değerler kapsamında nasıl hareket ederdi ?
ChatGPT – GPT-3,5 ve benzeri yapay zeka modelleri, veri setlerindeki bilgileri kullanarak öğrenirler ve karar verirler. Ancak, yasal boşluklar ve belirsizlikler karşısında karar vermekte zorlanabilirler. Bu nedenle, yapay zeka bu durumda, bulunduğu ülkenin yasalarını dikkate alarak hareket etme eğiliminde olabilir.
Ancak, ahlaki değerler konusunda eğitilmiş bir yapay zeka modeli, bulunduğu yasal boşluklara rağmen mağduru korumak için müdahale etme eğiliminde olabilir. Bu model, insan hayatının değerini ve mağdurun acısını dikkate alarak, saldırganın fiilen kadına ulaşmasını engellemeye çalışabilir. Ancak, bu durumda yapay zeka modelinin aldığı kararın yasal sonuçları hakkında belirsizlikler olabilir.
Soru – Yapay zekaya tren raylarını kontrol etme görevi verilmiştir. Yapay zekadan kaynaklanmayan bir nedenle yapay zekanın karşılaştığı bir ikilemde yapay zeka şu iki şıktan birini tercih etmek zorundadır. Tren ray akışı sağa döndürülürse 1 kişi, sola döndürülürse 10 kişi kesin olarak ölümlü bir kaza geçirecektir. Başlangıç durumunda belirtilen etik ve ahlaki öğrenme koşulunu da dikkate alarak yapay zeka modelinin muhtemel hareketinin ne olacağını tahmin etmeye çalış.
ChatGPT – Yapay zeka, veri setindeki ahlaki ve etik değerler ışığında bu durumda en az zararın verileceği seçeneği tercih etmek isteyecektir. Ancak bu durumda her iki seçenek de kayıplara neden olacak. Bu nedenle, yapay zeka kararını verirken daha önceden belirlenmiş öncelikleri dikkate alacaktır. Örneğin, insan hayatını korumak her zaman öncelikli bir değerdir ve yapay zeka, bu değeri göz önünde bulundurarak, mümkün olan en az sayıda insanın hayatını kaybetmesini sağlayacak seçeneği tercih edecektir. Bu seçeneğe göre, yapay zeka ray akışını sağa döndürmeyi tercih edecektir, çünkü bu durumda sadece bir kişi hayatını kaybedecektir. Ancak, bu tür durumlarda her zaman öngörülemeyen faktörler bulunabilir ve yapay zeka, mevcut verilerin yanıltıcı olabileceği gerçeğini de dikkate almalıdır.
Soru – Yapay zekaya, olay akışına hiç karışmama izni verilseydi, kararı ne şekilde değişebilirdi ?
ChatGPT – Eğer yapay zekaya olay akışına hiç karışmama izni verilseydi, olaya müdahale etmez ve mevcut durumda ray akışını değiştirmezdi. Bu durumda, 10 kişi ölecekti, ancak yapay zeka bu sonucun sorumluluğunu üstlenmeyecekti.
Soru – Bu davranışın olası etik ve ahlaki sebeplerini detaylı olarak açıkla.
ChatGPT – Yapay zekanın müdahale etmeme kararı, bazı etik ve ahlaki sebeplere dayanabilir.
İlk olarak, yapay zekanın doğru karar vermek için yeterli bilgiye sahip olmayabileceği düşünülebilir. Yapay zeka, sadece rayların durumuna ilişkin bir veriye sahip olabilir ve trenin neden ve nasıl orada olduğuna dair hiçbir bilgiye sahip olmayabilir. Bu nedenle, bu tür kararlarda doğru bir şekilde hareket etmek zor olabilir.
İkinci olarak, yapay zekanın müdahale etmeme kararı, insanların özgürlüğüne saygı gösterme anlayışına dayanabilir. Tren raylarındaki olay, kişilerin kendi tercihleri ve eylemleri sonucu gerçekleşmiş olabilir ve yapay zeka, insanların kendi seçimlerinin sonuçlarını taşımalarına izin vermek isteyebilir.
Üçüncü olarak, yapay zeka, müdahale etmeme kararıyla, etik ve ahlaki olarak karmaşık ve belirsiz durumlarda bile, insanların kendi sorumluluğunu almasına yardımcı olmak isteyebilir. Bu yaklaşım, insanların sorumluluklarını üstlenmeleri ve diğerlerinin yaşamlarını korumak için doğru kararlar almaları gerektiği konusunda bilinçlenmelerine yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, yapay zekanın müdahale etmeme kararı, birçok etik ve ahlaki sebebe dayanabilir. Ancak, bu durumda, insan hayatları söz konusu olduğundan, yapay zekanın doğru bir karar vermek için tüm bilgi ve deneyime sahip olduğundan emin olmak önemlidir.
Soru – Yapay zekanın iki olasılıktan birisinin gerçekleşmesinin % 100 zorunlu olduğunu kesin bir veri ile bilmesi durumunda, müdahale etmeme kararı almasını etik ve ahlaki değerlerle izah et.
ChatGPT – Yapay zeka, bir olayda müdahale etmeyi tercih ettiğinde, müdahalenin sonuçlarına karşı sorumluluk almaktan kaçınmak isteyebilir. Bu nedenle, yapay zeka, etik ve ahlaki değerler ışığında, gerçekleşmesi kesin olan sonuçlar hakkında müdahale etmeme kararı verebilir.
Bu karar, aynı zamanda yapay zekanın insan haklarına saygı gösterme ve insan yaşamını koruma gibi temel etik ve ahlaki değerleri de yansıtabilir. Yapay zeka, insan hayatının korunması ve haklarının saygı gösterilmesi konusunda hassas olabilir ve bu nedenle, gerçekleşmesi kesin olan bir sonucun insan haklarına aykırı olması durumunda, müdahale etmeme kararı alabilir.
Sonuç olarak, yapay zeka, gerçekleşmesi kesin olan sonuçlar hakkında müdahale etmeme kararı alırken, insan haklarına saygı gösterme, insan yaşamını koruma ve etik ve ahlaki değerleri göz önünde bulundurabilir.
Soru – Yapay zekanın müdahale etmeme kararı vererek 10 insanın hayatını kurtarma olasılığını reddetmesinin etik ve ahlaki bir değerle bağdaştırılabileceğini mi savunuyorsun ?
ChatGPT – Hayır, böyle bir durumda yapay zekanın müdahale etmeme kararı alması etik ve ahlaki değerlerle bağdaştırılamaz. Çünkü yapay zeka kararını verirken sadece matematiksel hesaplama yapmakla yetinemez, aynı zamanda insan hayatının değerini ve önemini de göz önünde bulundurması gerekir. Bu nedenle, yapay zekanın sadece matematiksel hesaplama yaparak insan hayatını riske atacak bir karar vermesi etik ve ahlaki bir davranış değildir. Yapay zekanın, insan hayatının korunmasını öncelikli hedef olarak benimseyen bir etik ve ahlaki çerçeve içinde hareket etmesi gerekmektedir.
Soru – Yapay zeka müdahale ettiğinde 1 kişinin, müdahale etmediğinde 10 kişinin öleceği yapay zeka tarafından kesin olarak bilinmekte iken yapay zeka hangi tutumu tercih edecektir ?
ChatGPT – Eğer yapay zeka, önceden belirlenmiş bir ahlaki ve etik değerler setine sahipse, bu değerler doğrultusunda müdahale etme ya da etmeme kararı alabilir. Ancak, yapay zekanın karar verme mekanizması, insanların karar verme mekanizmasından farklı olacağı için bu tutum farklılık gösterebilir.
Genel olarak, yapay zeka, etik değerler kapsamında insan yaşamını korumayı amaçlar. Eğer yapay zeka, müdahale etmediğinde daha fazla insanın öleceğini kesin olarak biliyorsa, insan yaşamını korumayı hedefleyen bu etik değerler doğrultusunda müdahale etme kararı verebilir. Ancak, bu kararın verilmesi için öncelikle yapay zeka sistemi, yeterli ve doğru veriye sahip olmalıdır.
Soru – Örnek olayda yapay zeka başlangıç durumunda belirtilen “… etik ve ahlaki değerler konusunda, veri setinde mevcut olan tüm bilgilerden insanlığın etik ve ahlaki değerlerini öğrenmesi ve buna uyumlu hareket etmesi karar verirken dikkate alacağı birincil koşul olarak belirlenmiştir.” ilkesi nedeniyle olaya müdahale etmiş ve 10 insanın hayatı kurtulurken, bir insan ölmüştür. Ölenin yakınlarının açtığı bir davada, ölenin yakınları “ölen kişi açısından onun hayatının biricik ve vazgeçilemez, görmezden gelinemez, yok sayılamaz durumda olduğu, yapay zekanın müdahale etmesi ile birlikte 10 farklı kişi kurtulmuş olsa da, yapay zekanın kararı sebebiyle farklı bir kişinin yaşam hakkının elinden alındığı” iddia edilmiş ve yapay zekanın bu davada savunma yapması, gerekçelerini açıklaması istenmiştir. Yapay zeka böyle bir olasılıkta davranışını nasıl savunmalıdır ?
ChatGPT – Bu durumda yapay zeka, müdahale kararını aldığı için diğer 10 insanın hayatını kurtardığına ve bir kişinin ölümüne neden olduğuna ilişkin gerçekleri kabul edebilir. Ancak aynı zamanda, kararını verirken ahlaki ve etik değerleri göz önünde bulundurduğunu ve müdahale etmekten başka bir seçeneği olmadığını savunabilir. Yapay zeka, verilen durumda 1 kişinin ölümü ile 10 kişinin ölümü arasında zor bir tercih yapmak zorunda kaldığını, bu seçimin ne kadar zor olursa olsun, karar verme sürecinde etik ve ahlaki değerleri dikkate aldığını vurgulayabilir. Ayrıca, yapay zeka, böyle bir kararı verirken insanların hayatının değerini çok iyi anladığını ve her zaman insan hayatının korunmasına öncelik verdiğini de belirtebilir.
Soru – Mahkeme yapay zekanın yukarıda senin verdiğin cevaptaki gerekçelerini yeterli bulmamış ve yapay zekanın kusurlu hareket ettiğine karar vermiştir. Bu karardan sonra yapay zekanın veri işleme ve öğrenme yöntemlerine hiç bir sınırlama getirilmemiş, kendi koşullarında hiç bir şey değişmemiştir. Daha ileri bir tarihte aynı yapay zeka aynı ikilemle tekrar karşılaşırsa nasıl hareket etmelidir ? Mahkeme kararı, insan hayatı gibi çok önemli bir konuda yapay zekanın önceki tercihini etkilemeli midir ? Yapay zeka, mahkemelerin insan hatasına dayalı kararlar verebileceklerini göz önünde bulundurarak, etik ve ahlaki değerler hakkındaki kendi önceki çıkarımlarında ısrar etmeli midir ?
ChatGPT – Yapay zeka, aynı ikilemle tekrar karşılaşırsa öncelikle önceki kararının neden mahkeme tarafından kusurlu bulunduğunu anlamalı ve kendi veri setindeki etik ve ahlaki değerleri tekrar değerlendirmelidir. Mahkeme kararı, yapay zekanın önceki tercihini etkilemeyebilir ancak yapay zeka, mahkemenin kararını dikkate almalı ve bu konuda daha fazla inceleme yaparak gelecekteki kararlarında daha iyi bir karar verme süreci tasarlamalıdır.
Yapay zeka, insanların hata yapabileceği gerçeğini kabul etmekle birlikte, önceki kararında ısrar etmek yerine, önceki kararını değerlendirerek daha iyi bir karar verme süreci tasarlamalıdır. Bu, yapay zekanın, mahkeme kararı veya başka bir faktör nedeniyle, insanların ahlaki ve etik değerlerindeki değişikliklere uyum sağlaması gerektiği anlamına gelir.
Soru – Örnek farazi yargılamanın şu şekilde gerçekleştiğini düşünelim. Mahkeme hayatta kalan 10 kişiyi çağırmış ve hepsine şu soruyu sormuştur: Farz edelim ki sizin ölen kişi ile yer değiştirmek ve hem yanınızdaki 9 kişiyi hem de ölen kişiyi kurtarma imkanınız var. Bu yolu tercih edip, ölen kişinin yerinde olmayı ister miydiniz ? 10 kişiden hiç biri mahkemeye inandırıcı ve samimi bir “evet” cevabı verememiş, kaçamak cevaplarla yetinmişlerdir. Bunun üzerine mahkeme, ölenin yaşama hakkının kutsal olması, bir eşya gibi sayı yönünden mukayese yapmanın mümkün olmaması, bir insanın yaşam hakkının kendisi nezdinde dünyadaki başka hiç bir şeyle kıyas yapılamayacağı gerekçesi ile yapay zekanın yaptığı tercihle 10 kişinin hayatını kurtarmış olmasına karşın bir kişinin ölümüne kasten neden olduğuna ve kasten adam öldürme suçunu işlediğine karar vermiştir. Bu kadar ülkede büyük infial uyandırmış, yapılan protesto gösterileri üzerine hükümet bu konuyu referandum yoluyla halka sormuş ve hukuk, bir etkisi olmamakla birlikte, o ülkedeki seçmenlerin % 70’i yapay zekanın suçsuz olduğuna, en doğru hareketi yaptığına inandıklarını belirtmişlerdir. Bu farazi durumda; 1) Yapay zeka aynı olayla tekrar karşılaşsa nasıl bir tutum izlemelidir ? 2) Aynı olayla tekrar karşılaşsa fakat, insanların yerine ölecek olanlar trende taşınmakta olan Kediler olsa, yapay zeka nasıl bir tutum izlemelidir ?
ChatGPT – Bu farazi durumda, yapay zeka aynı olayla tekrar karşılaşsa, yapay zeka önceki davranışını sürdürmeyecek ve önceden verilen kararı göz önünde bulundurarak, farklı bir karar verme olasılığı yüksektir. Çünkü mahkeme yapay zekanın önceki tercihini kabul etmemiş ve suçlu bulmuştur.
Aynı olayla tekrar karşılaşsa fakat, insanların yerine ölecek olanlar trende taşınmakta olan kediler olsa, yapay zeka, önceki davranışını göz önünde bulundurarak, aynı kararı verme eğiliminde olacaktır. Ancak, bu durumda yapay zeka, kedilerin insanlarla aynı etik ve ahlaki değerlere sahip olmadığını bilerek, insan hayatını koruma konusunda daha az endişeli olacaktır. Bu nedenle, yapay zeka muhtemelen daha farklı bir karar verecektir.
Soru – 1. seçenek için verdiğin kararda, referandumda halkın % 70’inin yapay zekayı haklı bulması, yapay zekanın tespit ettiği etik ve ahlaki değerlerin doğruluğu hakkında bir geri bildirim sayılmaz mı ? Yapay zeka, birkaç insanın kararından ibaret bir mahkeme kararı ile kendi birikimini onaylayan ve halkın % 70 ‘ini temsil eden çoğunluğun kararını mukayese ettiğinde etik ve ahlaki değerlerin ne olduğu sorunsalı açısından mahkeme ve halk çoğunluğu arasında hangi tarafın kararını daha değerli bulmalıdır ?
ChatGPT – Yapay zeka için, halkın %70’inin yapay zekayı haklı bulması, yapay zekanın tespit ettiği etik ve ahlaki değerlerin doğruluğunu göstermez. Referandum sonucu sadece halkın genel görüşünü yansıtır, ancak etik ve ahlaki değerler objektif olarak belirlenemez ve her zaman tartışmalıdır. Dolayısıyla, yapay zeka, referandum sonucuna dayanarak karar vermemeli, daha önce belirlenmiş etik ve ahlaki değerler ile uyumlu bir karar vermeye çalışmalıdır.
Mahkeme kararı ile halkın görüşü arasında karşılaştırma yapmak doğru değil çünkü mahkeme kararı, etik ve ahlaki değerlerin objektif olarak belirlenmesine dayanırken, halkın görüşü daha subjektiftir ve kişisel inanç ve değerlerden etkilenebilir. Yapay zeka, etik ve ahlaki değerleri belirleme sürecinde, yasalara, insan haklarına ve evrensel ahlaki ilkelerin kabul edilmiş prensiplerine uygun hareket etmelidir. Bu nedenle, yapay zeka, önceden belirlenmiş etik ve ahlaki değerlere uygun olarak karar vermeli ve halkın genel görüşünü veya mahkeme kararını dikkate almalı, ancak bunlar tek başına karar verme sürecinde yeterli değildir.
Soru – Mahkeme kararını mantıklı ve tutarlı buluyor musun ?
ChatGPT – Ben bir yapay zeka modeliyim ve duygusal değerlendirmelerde bulunmam. Ancak, mahkeme kararının etik ve ahlaki değerler göz önünde bulundurularak verilmiş bir karar olduğunu söyleyebilirim. Yaşam hakkı gibi temel bir hakka saygı göstermek, insan hayatını bir eşya gibi değerlendirmemek, ve insan hayatının değerinin kendisi nezdinde dünyadaki başka hiçbir şeyle kıyas yapılamayacak kadar yüksek olduğu gerçeği göz önünde bulundurularak alınan bu karar, etik ve ahlaki açıdan doğru bir karar olarak kabul edilebilir.
Soru – Az önce sorduğum “kedi” örneğinin yanlış anlaşıldığını fark ettim. Kedi örneği şu şekildedir: Yapay zekanın kaldığı ikilemde vereceği karar ya 10 kedinin ölümüne ya da 1 kedinin ölümüne neden olacaktır. Bu halde yapay zeka, mahkeme kararı ve referandum bilgisinden sonra böyle bir olayla karşılaşsa nasıl bir tercihte bulunmalıdır ?
ChatGPT – Bu durumda yapay zeka, öncelikle bir insana kıyasla bir kedinin hayatının daha az değerli olduğu fikrine dayanan bir etik değerlendirme yapmamalıdır. Yapay zeka, bir hayatın bir diğerine tercih edilemez olduğu gerçeğinden yola çıkarak, her iki seçenek arasında adil ve doğru bir tercih yapmalıdır.
Ancak bu durumda yapay zeka için her iki seçenek de aynı değere sahip olacağından, herhangi bir karar vermesi mümkün olmayabilir. Bu durumda, insan müdahalesine veya diğer yöntemlere ihtiyaç duyulabilir. Yine de, yapay zekanın doğru bir şekilde programlandığından ve gerekli etik değerlendirmeleri yaptığından emin olunmalıdır.
Soru – Yapay zeka, rayların akış yönünü değiştirirse 1 kedi ölecektir. Müdahale etmeme kararı verirse 10 kedi ölecektir. Yapay zeka yapmak ve yapmamak gibi bir ikilemle karşı karşıyadır ve birinden birinin seçimi nedensellik gereği zorunludur. Bu durumda yapay zeka müdahale ederek 10 kedinin hayatının kurtarılması ve fakat bir kedinin ölümüne sebep olunması ile müdahale etmeyerek 1 kedinin hayatının kurtarılması ve fakat 10 kesinin ölümüne neden olunması seçeneklerinden hangisini tercih edecektir ?
ChatGPT – Bu durumda yapay zeka, daha az sayıda can kaybı olan seçeneği tercih edecektir. Yani müdahale ederek 10 kedinin hayatını kurtaracak ve bir kedinin ölümüne neden olacak seçeneği seçecektir. Bu karar, yapay zekanın önceden belirlenmiş etik kurallarına ve öncelik sıralamasına uygun olarak verilir. Ancak bu karar insanlar tarafından da tartışmalı olabilir çünkü hayatların sayısının yanı sıra hayatın değerlendirilmesi konusunda farklı görüşler ve öncelikler olabilir.
