Özgür irade var mıdır – 1 : Kanıtlanmış İllüzyon (Ali Aksoy)

Özgür irade var mı sorusu son zamanlarda bütün bilim dünyasını kasıp kavuruyor. Sinir bilimcilerden felsefecilere kadar çok geniş bir yelpazede çok ateşli tartışmalar yapılıyor. Bu ateşli tartışmalara yazının ikinci kısmında değineceğim. Fakat şunu net olarak söyleyebiliriz ki, özgür irade var mı tartışması, evrende ne idiğini araştırıp arayan insan için, hayat memat meselesidir ve insan bundan asla kaçamaz.

Evrendeki yerimiz ve neden var olduğumuz konusu, insanın önce hayata sonra da en büyük kaygı kaynağı olan ölüme tanık olmasıyla başlayan büyük bir arayıştır. Belki bütün dinlerin ve inançların temelinde bu soru, bu arayış var. Diğer bir deyişle, hemen hemen bütün din ve inanışlar, bu temel soruyu cevaplandırma iddiasındadır. Bütün din ve inanışlar, insanlığın “bilinemeyenler” kümesinde sek sek oynar, izah getirir. Bilim ise, “kanıtlanabilir” olguların dışından pek haz etmez.

İnsan beyninin içi ve onun nasıl işlediği hususu uzun süre bilimin izah alanının dışında kaldığı için, özellikle ruhçu öğretiler bu alanın tek hakimiydi. İçimizde, beynimizde bir başka “ben” yani ruh, bütün kararları alıyor, bütün hareketleri başlatıyordu.

Yazı devam ediyor…